ขุมทรัพย์สมุนไพรใต้เงาเขาหินปูน: บันทึกการเดินทางตามหา "จิ๊กซอว์" ยาไทยที่เมืองกระบี่
ท่ามกลางความงดงามของแหล่งท่องเที่ยวระดับโลกในจังหวัดกระบี่ ยังมีขุมทรัพย์ล้ำค่าที่ธรรมชาติมอบไว้เป็นมรดกทางยา ซึ่งกำลังรอคอยการค้นพบและรวบรวมก่อนที่จะเลือนหายไปตามกาลเวลา บทความนี้สรุปเรื่องราวการเดินทางของ “หมอต้อม” เภสัชกรหญิง ดร.สุภาพร ปิติพร เลขาธิการมูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ผู้ที่ใช้เวลาหลังวัยเกษียณออกเดินทางไปทั่วประเทศเพื่อบันทึกภูมิปัญญาหมอยาพื้นบ้าน [
จากป่าพรุสู่ภูมิปัญญาที่ยังมีลมหายใจ
จังหวัดกระบี่ไม่ได้มีดีแค่ทะเล แต่ยังมีลักษณะภูมิประเทศที่โดดเด่นด้วยภูเขาหินปูนและป่าชายเลน [
หัวใจสำคัญของการรักษาภูมิปัญญาของพ่ออาคมคือ "ป่าพรุซับน้ำ" เนื้อที่กว่า 27 ไร่ ซึ่งเป็นแหล่งรวมสมุนไพรและระบบนิเวศที่สมบูรณ์ เป็นทั้งที่เพาะพันธุ์สัตว์ป่าและ "โอโซน" ของชุมชน [
พลังชุมชนและเกราะป้องกันจากธรรมชาติ
สิ่งที่น่าประทับใจในการเดินทางครั้งนี้คือ พลังของชาวอ่าวลึกในการปกป้องทรัพยากรธรรมชาติจากการทำเหมืองแร่ โดยการนำร่องรอยทางโบราณคดี เช่น ภาพเขียนสีโบราณและลูกปัดที่พบบริเวณถ้ำเขาหินเหล็กไฟ มาเป็นเหตุผลในการคัดค้านตามข้อกำหนดของ พรบ.แร่ [
นอกจากนี้ ดร.สุภาพร ยังชี้ให้เห็นว่าภูเขาหินปูนที่กระบี่มีความจำเพาะต่างจากที่อื่น เพราะมีความชุ่มชื้นสูงและมีพืชพรรณที่ขึ้นเฉพาะถิ่น โดยเฉพาะสมุนไพรกลุ่ม "ยาบำรุง" ของทางภาคใต้ หากเขาหินปูนเหล่านี้ถูกทำลาย พืชพรรณหายากเหล่านี้ก็จะสูญพันธุ์ไปอย่างถาวร [
ธรรมะกับสมุนไพร: การสืบทอดที่ยั่งยืน
อีกหนึ่งหมุดหมายสำคัญคือ วัดถ้ำขนมโค ที่ซึ่งพระอาจารย์ในวัดได้ให้ความสนใจและศึกษาเรื่องสมุนไพรอย่างจริงจัง ท่านสืบทอดความรู้จากคุณตาที่เป็นหมอยา และนำมาทดลองใช้กับตัวเองจนเห็นผลก่อนจะส่งต่อความเมตตาให้แก่ชาวบ้าน [
บทสรุป: ต่อจิ๊กซอว์ตำรายาที่หายไป
การลงพื้นที่กระบี่ในครั้งนี้จึงไม่ใช่แค่การสำรวจต้นไม้ แต่คือการตามหา "จิ๊กซอว์" ของตำรายาที่กำลังจะหายไปเพื่อนำกลับมาประกอบใหม่ให้สมบูรณ์ [
การเดินทางของหมอต้อมยังคงดำเนินต่อไป เพื่อให้มั่นใจว่ามรดกทางปัญญาของแผ่นดินจะถูกบันทึกไว้ และพร้อมจะถูกนำกลับมาใช้ประโยชน์เพื่อประเทศชาติทั้งในปัจจุบันและอนาคต [